Op deze pagina
Opening door voorzitter Stichting Arjati, Dewi van Hoek
Aan het begin van de herdenking had Dewi van Hoek, voorzitter van Stichting Arjati, een bijzondere mededeling: “We zouden vandaag nog een veteraan in ons midden hebben, die als wens had nog een laatste keer de herdenking mee te maken. Rinus van Dijke is als marinier uitgezonden naar Papua New-Guinea en heeft later bij de Korps Nationale Reserve gezeten. Helaas is Rinus afgelopen maandag overleden … we wensen zijn vrouw Catherine van Dijke-Houben en zijn dochter Vanessa Otten-van Dijke die hier aanwezig zijn, veel sterkte.“
Foto: Will van de Corput
Ongeveer 400 belangstellenden waren op donderdag 15 augustus 2024 aanwezig bij de jaarlijkse herdenking georganiseerd door Egala Zorg en Stichting Arjati in de tuin van Woonzorgcentrum Raffy. Onder hen bewoners, verschillende generaties van de Indische en Molukse gemeenschap, Indië-veteranen en andere geïnteresseerden met affiniteit met het voormalig Nederlands-Indië.
Dewi van Hoek, voorzitter van de Stichting Arjati, heette hen van harte welkom. Zij opende de herdenking die het thema ‘Licht in de duisternis’ draagt.
“Op 15 augustus staan we stil bij het einde van de Tweede Wereldoorlog voor het Koninkrijk der Nederlanden en herdenken we alle slachtoffers van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië.
Vandaag staan we stil bij allen die ons ontvallen zijn en zij die voor onze vrijheid hebben gestreden.
Zij die altijd zijn blijven geloven en hopen dat er betere tijden zouden komen en dat het moment van licht in de duisternis zou komen.
Wegens de complexe geschiedenis heeft het begrip licht in de duisternis en het moment waarop er licht in de duisternis was, voor ieder een andere betekenis. Onze sprekers zullen invulling geven aan wat het thema voor hen betekent.”
Foto: Will van de Corput
Tenzij anders vermeld zijn de foto’s gemaakt door Kim Wolthof.
Toespraak door Burgemeester Paul Depla
Foto: Will van de Corput
Burgemeester Paul Depla is zeer betrokken bij de herdenking. Hij zei onder meer: “We voelen ons verbonden met alle getroffenen. Daarom dragen we ook vandaag weer de prachtige Melati, de Indische jasmijn. Een bloem die symbool staat voor respect, betrokkenheid en medeleven. Het symbool dat ons samenbrengt.
Ook Breda brengt het samen. Daarom herdenken we niet alleen, maar houden we ook de herinnering levend, koesteren we de tradities, leggen we nadruk op dat wat ons verbindt en laten we onze cultuurverschillen ons verrijken. Dat zorgt voor begrip. En begrip kan bruggen bouwen. Tussen mensen, naar het verleden, heden en vooral naar de toekomst toe.”
Aansluitend legde Burgemeester Paul Depla een bloemstuk namens die Gemeente Breda.
Lees hier de volledige toespraak van Burgemeester Paul Depla.
Toespraak door Danyella van Geffen
Danyella van Geffen-van Eck is voorzitter van de Stichting Thuis, die als overkoepelend doel heeft: Het bevorderen van het leven door middel van acceptatie, lotgenoten contact (erkenning & herkenning), motiveren en begeleiden. Haar man en haar schoonvader zijn beiden veteraan.
“Er word gezegd dat de oorlog in Nederlands-Indië steeds verder van ons af komt te liggen ….. maar is dit eigenlijk ook wel echt zo, de verhalen blijven bestaan.
“Licht in de duisternis”
Het licht hebben wij jaren geleden ook al mogen ervaren, het was dubbel maar toch wel heel erg mooi.“
Aansluitend legden Danyella van Geffen en haar dochter Fayenna en Linda van Geffen samen met kleindochter Ciara bloemstukken ter nagedachtenis aan alle slachtoffers van de Japanse bezetting, de Bersiap en de navolgende gebeurtenissen.
Song of a Prisoner of War - Ron Mosies
Dewi: “Het lied wat u nu te horen gaat krijgen, is geschreven door een man die in het kamp heeft gezeten. Helaas is de naam van de man niet bekend. Maar bij een medegevangene heeft het lied zo veel indruk gemaakt dat hij de melodie en de tekst heeft kunnen onthouden. Deze meneer de Wit was een goede vriend van Meneer Mosies. Hij heeft het lied voorgezongen en laten horen aan de zoon van Mr Mosies, Ron Mosies. Ron heeft er toen de gitaar akkoorden bij gezocht en heeft er een opname van gemaakt.
Het lied gaat over de man zelf die na weer een harde en zware dag dwangarbeid voor de Japanners, ’s avonds bij het horen van de jungle geluiden eindelijk de rust vond. Al denkend aan zijn geliefde zong hij dan dit lied voor haar. En met de hoop dat ze op een dag elkaar weer in vrijheid terug mogen gaan zien. Dit was voor hem het licht in de duisternis, waar hij zich aan kon vastklampen.
Vandaag gaat Ron dit lied voor u spelen en zingen.”
Toespraak door Fenna van Rijswijk
Studente Fenna van Rijswijk is een jonge documentairemaakster, die een film heeft gemaakt over die onafhankelijkheid van Indonesië. Zij riep op om vooral met elkaar in gesprek te gaan.
“Zodat we samen kunnen kijken naar het verleden, het gemis kunnen delen. Maar ook zodat we samen niet kunnen vergeten Jij, ik en ieder die volgt.”
Aansluitend legde Fenna van Rijswijk een bloemstuk namens de 2e en 3e generatie Indische Nederlanders en Molukkers.
Toespraak door Marion van Zoom
Marion van Zoom, bestuurder van Egala Zorg, nam de heer Donk, bewoner van Raffy, als voorbeeld voor een van de vele verhalen, die te maken hebben met de gebeurtenissen in Nederlands-Indië. Zij riep op om het licht, met elkaar, vooral blijvend te laten schijnen.
“Het thema van dit jaar is ‘Licht in de duisternis’. En dat thema spreekt mij erg aan. Want uit de gesprekken die ik voer blijkt wel, hoeveel je ook hebt meegemaakt, hoeveel ellende je ook hebt gezien: er is altijd licht.”
Aansluitend legde Marion van Zoom samen met de heer Donk een bloemstuk namens Egala Zorg.
Minuut stilte
Tussen de toespraken door bracht het Raffy koor onder leiding van dirigent George Kling enkele mooie liederen ten gehore, waarbij het Indisch Onze Vader niet ontbrak.
Foto: Will van de Corput
Foto: Will van de Corput
Dewi van Hoek kondigde een minuut stilte aan “ter nagedachtenis aan alle burgers en militairen, mannen, vrouwen en kinderen die in en buiten de kampen gestorven zijn ten gevolge van de Japanse bezetting van Nederlands-Indië, de bersiapperiode en de nasleep daarvan. Zij rusten op begraafplaatsen en erevelden in het verre Oosten of hebben een graf gevonden in een van de wereldzeeën”.
De minuut stilte werd voorafgegaan door het ‘Signaal Taptoe’ en afgesloten met het ‘Signaal Reveille’ door trompettist Bart Felet. Onder het gezamenlijk zingen van het Wilhelmus werden de vlaggen in top gehesen.
Bloemleggingen
In afwijking van voorgaande jaren legden de sprekers direct aansluitend op hun toespraak een bloemstuk bij het Indisch Monument.
De Burgemeester van Breda, de heer Paul Depla
Danyella van Geffen-van Eck en haar dochter Fayenna
Linda van Geffen en haar kleindochter Ciara
Fenna van Rijswijk
Bestuurder Stichting Egala Zorg, mevr. Marion van Zoom en de heer Donk
Bond van Wapenbroeders, Afdeling Baronie van Breda en Stichting Indië Gedenktekens Breda-Oosterhout – de heren Peter van Gool en Herman Jacobs
Namens de 2e en 3e generaties Indische Nederlanders en Molukkers – Nanook van Joost en haar oma mevr. Barbara van Joost
Namens Stichting Pelita – Ex-KJJB – de heren Carl May en Wil van de Corput
Namens Cliëntenraad Egala Zorg – de heer George Link
Namens de Groep Luchtmacht Reserve – Kapitein van Rossum en Adjudant Schut
Namens de Stichting Veteranen Breda – de heren Koppe en Baert
Namens de Stichting Jaarlijkse Herdenking Bevrijding Breda – de heren Figlarek en Figiel
Namens de Vereniging 1e Poolse Pantserdivisie Nederland – de heer Figiel
Namens de kinderen uit de Japanse bezetting en de Bersiap – Desiree en Esther van Santpoort
Ter nagedachtenis aan veteraan Rinus van Dijke – zijn echtgenote Catherine van Dijke-Houben en zijn dochter Vanessa Otten-van Dijke
Namens de Stichting Arjati – de heer Ernst Breuer en mevrouw Beck
Aan het einde van het officiële gedeelte legden de overige aanwezigen zonnebloemen bij het monument.
Zoals altijd werd de bijeenkomst besloten met een gezamenlijke maaltijd. Er werd nog lang nagepraat en vele persoonlijke verbindingen gelegd en uitgebreid.
Dankbetuigingen
Burgemeester Depla bedankte Stichting Arjati in een persoonlijk mail voor de ‘inzet voor de mooie herdenking’.
Het Bestuur zet die dank graag door naar alle – zichtbare en onzichtbare – vrijwilligers van Stichting Arjati en van Woonzorgcentrum Raffy; zonder hun betrokken en belangeloze inzet was de herdenking in deze vorm niet mogelijk geweest.
Onze dank gaat ook uit naar Stichting Egala Zorg voor de materiële ondersteuning.
Tot slot dank aan de Gemeente Breda, die met een subsidie de Indie Herdenking mede mogelijk maakte.
Foto's door Kim Wolthof
Foto's door Will van de Corput
HIER UW FOTO’S PLAATSEN?
Stuur dan een mail aan c.banse@arjati.nl.
We berichten u als de foto’s of video’s zijn geplaatst.
